Onze kaakspieren zijn de hele dag actief zonder dat we het merken. We gebruiken de kaakspieren bijvoorbeeld bij kauwen, praten en slikken. Veel mensen weten niet dat onze kaakspieren een belangrijke oorzaak zijn voor hoofdpijn, kaakklachten en/of tinnitus.

Net zoals dat spieren rond je knie klachten kunnen geven, kunnen je kaakspieren dat ook. Maar wat als spieren ongemakken als hoofdpijn of tinnitus veroorzaken? Hoe los je dat op? In deze blog lees je wat de kaakspieren doen, welke klachten ze kunnen geven en hoe je ze kunt verlichten.

Wat doen je kaakspieren?

De kaakspieren spelen dus o.a. een rol bij kauwen, praten en slikken. Ze werken samen met de spieren in je hoofd, hals en nek om alles goed te laten bewegen. Zo verslik jij je niet😉. Wanneer er in de kaakspieren of de spieren er omheen problemen ontstaan, kunnen ze onverwacht veel klachten veroorzaken. Soms zijn de klachten zo heftig dat ze angst of paniek kunnen oproepen. Het is dan moeilijk te geloven dat de oorzaak in je kaakspieren ligt. Vaak bezoeken mensen meerdere artsen en specialisten voordat ze ontdekken dat hun klachten simpelweg door de kaakspieren worden veroorzaakt.

Oorzaken van spanning in de kaakspieren

Net als bij andere spieren in het lichaam zijn er vaak meerdere oorzaken waardoor kaakspieren klachten kunnen geven. En voor bijvoorbeeld hoofdpijn, kaakklachten of tinnitus zorgen. Een paar veelvoorkomende redenen:

• Stress en spanning
  Veel mensen spannen onbewust hun kaken aan tijdens stressvolle situaties. Dit kan zorgen dat je meer gaat tandenknarsen of kaakklemmen. Vaak gebeurt dit in de nacht zonder dat je het doorhebt. Ook klemmen veel mensen overdag hun kiezen op elkaar. Zo’n 30% van de Nederlanders doet dit. Dit is iets om op te letten.  
• Verkeerde houding
  Een slechte houding veroorzaakt op zichzelf geen klachten. Wel kan dit in combinatie met andere factoren bijdragen aan de klachten die je hebt. Afwijkende mondgewoonten, vooral de positie van je tong, spelen hierbij een rol. Je tong zou eigenlijk de hele dag tegen je gehemelte moeten rusten om je onderkaak te ondersteunen. Wanneer dit niet gebeurt, nemen je kaakspieren deze taak over. Dit kan zorgen voor kaakklemmen en onvoldoende rust voor je kaakspieren. Het is belangrijk te weten dat je kaakspieren alleen actief horen te zijn tijdens afbijten, kauwen, praten en slikken. Kauwen is hierbij het meest intensief is voor de kaakspieren.
• Tandenknarsen of kaakklemmen (bruxisme)
  Bruxisme is het onbewust knarsen of klemmen van de tanden, vaak tijdens het slapen. Dit kan zorgen voor onnodige belasting van je kaakspieren en kan zelfs schade aan je gebit veroorzaken. Bij gebitsschade is het goed contact te zoeken met een tandarts, zodat hij een splint kan aanmeten om meer schade te voorkomen.
• Gebitsproblemen
  Gebitsproblemen zijn vaak niet de enige oorzaak van kaakklachten, maar ze kunnen ze wel een rol spelen. Een slecht uitgelijnd gebit kan ervoor zorgen dat je kaakspieren te veel werken, en het ontbreken van tanden of kiezen maakt kauwen moeilijker. Een slecht uitgelijnd gebit kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat je kaakspieren onnodig actief zijn en het ontbreken van tanden of kiezen kunnen het kauwen lastiger maken. Ook een loszittend kunstgebit kan spanning op de kaakspieren veroorzaken doordat je onbewust je kaak gebruikt om het gebit op zijn plek te houden.  
• Emotionele spanning
  Emotionele spanning kan een rolspelen bij kaakproblemen. Je kaakspieren reageren sterk op stress, angst of boosheid door zich onbewust aan te spannen. Dit komt doordat je kaakspieren direct door hersenzenuwen worden aangestuurd. De spieren in de rest van je lichaam worden aangestuurd vanuit het ruggenmerg waar signalen worden ‘gefilterd’. Hierdoor zijn je kaakspieren gevoeliger dan bijvoorbeeld de spieren in je armen en benen voor spanning en stress als oorzaak van klachten.

Hoe herken je spanning in de kaakspieren

Spanning in de kaakspieren kan verschillende klachten veroorzaken, waarvan veel niet direct aan de kaak worden gelinkt. Enkele klachten zijn: 

• Pijn of vermoeidheid in de kaak, vooral bij kauwen of praten.
• Hoofdpijn, met name rondom de slapen en het voorhoofd.
• Tinnitus. Hoewel tinnitus verschillende oorzaken kan hebben. Kan het ook komen door spanning in de kauw- en nekspieren. Dit noemen we somatische tinnitus, orofaciale fysiotherapie helpt in dit geval vaak goed.
• Pijn in de nek, schouders of rug.
• Een knappend of krakend geluid bij het openen van de mond.
• Moeite hebben met het openen van de mond.

Wat kun jij doen om spanning in je kaakspieren te verminderen?

Het goede nieuws is dat je veel zelf kunt doen om spanning of activiteit in je kaakspieren te verminderen. Hier zijn enkele praktische tips:

1. Bewustwording van je kaakspanning
   Let eens op je kaak gedurende de dag. Voel je spanning of merk je dat je je tanden op elkaar klemt? Probeer op zo’n moment bewust je kaakspieren te ontspannen.
2. Kaakoefeningen
   Er zijn eenvoudige oefeningen die kunnen helpen de spanning in je kaakspieren te verminderen. Probeer bijvoorbeeld eens met je onderkaak te klepperen:
3. Ontspannings- en ademhalingsoefeningen
   Stress speelt vaak een grote rol bij kaakspanning. Dagelijkse ontspanningsoefeningen, zoals diepen ademhaling, meditatie of yoga, kunnen helpen om je stress te verminderen en daardoor ook de spanning in je kaakspieren verlichten.
4. Vermijd harde of taaie voedingsmiddelen
   Als je last hebt van gespannen kaakspieren, kan het helpen om harde of taaie voedingsmiddelen te vermijden, zodat je spieren wat rust krijgen. Als je voor je klachten bij de kaakchirurg komt, adviseert hij of zij vaak als eerste een 6 week durend zacht dieet.
5. Massage en warmte
   Het masseren van de kaakspieren kan helpen om spanning los te laten. Gebruik ook een warmte zak of een warme douche om de spieren te ontspannen. Een pittenzak is te koop bij bol.

Professionele hulp inschakelen
Blijven de klachten aanhouden, of heb je chronische pijn in je kaak of op andere plekken in je hoofd, nek of schouders? Dan kan het verstandig zijn om de hulp van een orofaciaal fysiotherapeut in te schakelen (en geen kaakfysiotherapeut). Bij KNAPfysio kijken we samen naar de oorzaak van jouw klachten en begeleiden we je met een op maat gemaakt pakket met oefeningen, adviezen en persoonlijke begeleiding. Het doel is om inzicht te krijgen in de patronen van jouw lichaam, zodat je zelf controle krijgt over je herstel.

Conclusie
Je kaakspieren spelen een belangrijke rol in je algehele gezondheid, maar ze  worden vaak over het hoofd gezien bij spanning en pijnklachten. Door je bewust te worden van de spanning in deze spieren en kleine aanpassingen te doen in je dagelijkse leven, kun je veel klachten voorkomen of verlichten. Heb je last van gespannen kaakspieren en wil je weten hoe KNAPfysio je kan helpen?

Vul direct de gratis online intake vragenlijst in en ontdek wat KNAPfysio voor jou kan betekenen.

---